جيوه طبيعي را بشناسيم
جيوه فلزي نقره اي رنگ و درخشان مي باشد. جيوه تنها فلزي است كه در شرايط عادي مايع است و تبخير مي شود. اين فلز از دوران باستان شناخته شده بود و در زمان هاي قديم آن را به عنوان يك درمان كننده ميشناختن. در آثار ارسطو و ساير نويسندگان دوران باستان از جيوه نام برده شده است. در قرون وسطي كيمياگران بر اين عقيده بودند كه جيوه روح تمام فلزات است و ميتوان آن را با سنگ فيلسوف به طلا تبديل كرد.
از كشورهايي كه داراي ذخاير جيوه هستند ميتوان به صربستان، ايتاليا، الجزاير، روسيه و اسپانيا اشاره كرد. جيوه بيشتر در مناطقي كه قبلاً كوه هاي آتشفشاني فعاليت داشتند، يافت ميشود. گاهي اوقات جيوه جز فلزات گرانبها شمرده ميشود. اما بسيار واكنش پذيرتر از فلزات گرانبهاي كلاسيك مانند پلاتين و طلا ميباشد.
كاربردهاي جيوه طبيعي :
جيوه كشاورزي
از جيوه به طور سنتي در مواد شيميايي كشاورزي به عنوان قارچ كش، رفع كپك يا سموم دفع آفات استفاده ميشد. در سال ۱۹۶۹ كليه موارد مصرف در سموم دفع آفات ممنوع شد. با اين حال بسياري از مواد شيميايي حاوي جيوه ممكن است هنوز در مزارع يا زمين هاي چمن به شكل انبارهاي قديمي موجود باشند. اين مواد بايد توسط سازمانهاي جمعآوري سموم دفع آفات يا پاك كننده ها جمع آوري شوند تا از انتشار بيشتر آن در محيط زيست جلوگيري كنند.
جيوه براي دماسنج
انبساط حرارتي جيوه بسيار زياد است و بين صفر تا ۱۰۰ درجه سانتيگراد با دماي هوا مطابقت دارد. علاوه بر اين جيوه شيشه را مرطوب و خيس نميكند. بنابراين براي استفاده در دماسنج هاي مايع مناسب است.
جيوه براي استفاده در سوئيچ ها
جيوه به دليل هدايت الكتريكي و كشش سطحي نسبتاً بالايي كه دارد به عنوان ماده تماس در سوئيچ ها مورد استفاده قرار ميگرفت. اما به دليل مشكلات دفع ضايعات الكترونيكي استفاده از جيوه از سال ۲۰۰۲ در اتحاديه اروپا ممنوع شد.
جيوه در مانومتر/ فشار سنج
طراحي كلاسيك يك مانومتر، يك لوله يو شكل است كه انتهاي آن از طريق خطوط به ۲ اتمسفر فشار متصل ميشوند. تا به امروز جيوه به عنوان مايع فشارسنج مورد استفاده قرار ميگيرد.
جيوه و استفاده در لامپهاي بخار
جيوه درلامپ هاي فلورسنت، لامپ هاي صرفه جويي در مصرف انرژي، لامپ هاي خورشيدي و لامپهاي كوارتز مورد استفاده قرار ميگيرد.
جيوه و آمالگام
جيوه روسي خود به خود آمالگام هايي را با ساير فلزات تشكيل ميدهند. آمالگام ها به عنوان پركننده دندان استفاده ميشوند. از آنجا كه جيوه با تشكيل آمالگام پوست محافظ آلومينيوم را از بينميبرد.
جيوه در شست و شوي طلا
در حين شستن طلا، جيوه براي از بين بردن گرد و غبار طلاهاي ريز استفاده ميشود كه باعث ايجاد آمالگام طلا مي گردد. از آنجا كه جيوه در دماي پايين مايع آلياژهايي تشكيل ميدهد كه به راحتي ذوب ميشوند. در حين شستشو و بازيابي طلاي خالص جيوه در محيط آزاد ميشود، اين دليل اصلي ميزان بالاي آلودگي محيط زيست در معدن هاي طلا مي باشد.
كاربرد هاي ديگر جيوه صنعتي
جيوه براي توليد باتري ها استفاده مي شود. در گذشته نيز در بعضي از لوله هاي الكترونيكي مانند يكسو كننده بخار جيوه، اگزيترون و تريتون مورد استفاده قرار ميگرفت.
در بعضي از كشورها تركيبات جيوه روسي براي بهبود بخشيدن به دانه هاي زراعي مورد استفاده قرار ميگرفت.
در نجوم از جيوه براي ساخت تلسكوپ هاي نسبتاً ارزان قيمت با سطح آينه بزرگ استفاده مي شد. فروش جيوه براي ساخت بسياري از صنايع انجام ميشود. اين ماده براي توليد گاز كلر، سود و دماسنج ها استفاده مي گردد.
برچسب: جيوه،